فلفل سبز دلمه(.Capsicum annum L)

 
اصل و قدمت

اصل این گیاه  از آمریکای مرکزی است .مکزیک و پرو اولین کشورهایی بودند که به کاشت آن اقدام کردند.با کشف آمریکا این گیاه توسط کریستف کلمب به اروپا برده شد . ابتدائ اروپاییان بر این تصور بودند که این گیاه می تواند جانشین فلفلی که به عنوان ادویه به کار می رود،بشود. نوع اخیر از خانواده Piperaceae واز جنس و گونه Piper Nigrum است.به همین دلیل در اسپانیا و ایتالیا به کاشت وسیع ان اقدام گردید وبه فلفل اسپانیایی لقب یافت. فلفل سبز از طریق کشورهای بالکان (اروپای شرقی)به مشرق زمین و به آسیای شرقی راه یافت.در حال حاضر کشت این گیاه در مناطق گرمسیر ونیمه گرمسیر در فضای آزاد و در اروپا و اسکاندیناوی در گلخانه ها و با زیرپوششهای پلاستیک واج دارد.
تا قرن نوزدهم انواع تند آن که دارای میوه های کوچکی بودند،کشت می شد.در دهه های اخیر به کاشت انواع شیرین ان که عاری از آلکالویید کاپسایسین (CAPSACIN) است ،اقدام می شود.

مشخصات گیاهشناسی

جنس Capsicum  دارای 30 گونه گیاهی است که در مورد طبقه بندی تاسونومی  آن اختلافات زیادی وجود دارد.کلیه گونه ها دارای 2n=24کروموزوم اند.نوع خودروی فلفل سبز که در منطقه آمریکای مرکزی یافت می شود،گیاه یکساله است .این گیاه دارای ساقه های منشعب  به طول 50 تا 180 سانتیمتر است .میوه های نارس به رنگ بنفش تیره و در حالت رسیده به رنگ قرمز شفاف دیده می شوند.میوه های نوع خودرو کوچک اند(به قطر 1 تا 1/5 سانتیمتر )انواع اهلی امروزی میوه هایی به بزرگی 10 برابر میوه های خودرو هستند .پیشرفت های بهنژای این گیاه در ابتدا روی شکل رنگ و مواد متشکله میوه متمرکز می شد.در صورتی که امروزعلاوه بر موارد ذکرشده روی مقاومت های ژنتیکی مثلا در برابر ویروس Cladosoporium ,Verticillium , Colletotrchum capsiciپژوهشهای وسیعی در جریان است.
فلفل دلمه ای (C.f.var.grossum)دارای میوه هایی بزرگ بوده و انتهای میوه ها فرو رفته است وروی آن شیارهایی دیده می شوند .فلفل دلمه ای فاقد طعم تند است و از آن در تهیه دلمه وسالاد استفاده می شود.گیاهی است علفی با ساقه های سمپودیال که به شکل کوچک ویا بزرگ رشد  می کند . هر ساقه سمپودیال به یک و به ندرت به دو گل سفید رنگ مرکزی ختم می شود که با 2 تا 3 شاخه جانبی پوشیده می شود.

اهمیت اقتصادی و ارزش غذایی
اهمیت فیزیولوژیکی این گیاه بر اساس خاصیت اشتها اور ،هضم غذا ،مقدار کاروتن وبه ویژه ویتامین C آن است .مقدار ویتامین C در میوه های نارس بین 60 تا 70 میلیگرم  ودر میوه های رسیده بین120 تا 140 میلیگرم  در 100 گرم میوه تازه است کاروتن و ویتامین P مو جود در این گیاه  در تنظیم فشار خون بسیار مؤثرند.

شرایط آب و هوایی
احتیاجات آب و هوایی نیز تقریبا شبیه گوجه فرنگی بوده و تا حدودی پرتوقع تر از آن است.این گیاه برای رشد ونمو مناسب طالب نور ،دما  و آب زیادی است.

نور
نور کم در ماه های زمستان باعث افتادن گل و غنچه و حتی در بعضی مواقع افتادن تمامی برگها می شود.از این نظر برای تولید نشا در مناطق معتدل و در ماه های زمستان از منابع نور مصنوعی استفاده می شود که حداقل شدت نور موردنیاز (5 کیلو لوکس)راتامین کند.آزمایشات نشان داده اند با افزایش شدت تابش و تعداد ساعات روشنایی فاصله کاشت بذر تا آغاز گلدهی کوتاه می شود.هرچند که کاهش نور به علت سایه اندازی در ماه های تابستان ،رشد رویشی گیاه را افزایش می دهد ولی باعث کاهش تشکیل گل و در نهایت کاهش عملکرد می شود.

دما
فلفل سبز در مقابل دمای کم به وضوح عکس العمل نشان می دهد .حداقل میزان دما برای جوانه زنی 11 درجه سانتیگراد و برای رشد ونمو بالای 14 درجه سانتیگراد است.این گیاه می تواند دمای 2 درجه سانتیگراد را برای مدت چند روزی تحمل کند ولی در درازمدت ریشه صدمه دیده  و خسارت کلی به گیاه وارد می شود.دمای بالا ی 30 درجه سانتیگراد نیز برای رشد ونمو مضر است و باعث کاهش عملکرد به دلیل افتادن گل ها  و گاها نیز افتادن میوه ها می شود.دلیل اصلی این پدیده را تلقیح ناقص می دانند که به علت جوانه زنی ناقص گرده هاو خشک شدن شدید کلاله به وجودمی آید.دمای مناسب برای عمل لقاح بین 18 تا 22 درجه سانتیگراد است و بهتر است روزها 25 و شب ها 16 درجه سانتیگراد باشد.

آب
فلفل سبز سیستم ریشه ای ضعیفی دارد و گسترش آن در خاک نیز کم است.از این نظر به آب زیادی نیاز دارد.این نیاز به ویژه در اوایل دوره رشد محسوس است.رشد خوب و عملکرد مناسب زمانی به وجود می آید که مقدار آب موجود در خاک بین 60 تا 80 درصد ظرفیت مزرعه (Field capacity)باشد.به عبارت دیگر در حدود 5-5/2 سانتیمتر از باران یا آبیاری در هفته برای تولید اپتیمم نیاز است .تنش خشکی در مدت رشد اولیه باعث کاهشاندازه گیاه می شود و می تواند موجب افتادن شکوفه و کاهش میوه دهی شود.

خاک
خاک های نیمه سنگین و هوموسی مثل زمین هایی که برایکاشت گوجه فرنگی توصیه می شود .برای این گیاه مناسب اند.خاک های کاملا سنگین ویا باتلاقی برای ۀن مناسب نیست.این گیاه در مقابل خاک های قلیایی حساس است .PH مناسب بین5/6-6 است.فلفل به اکسیژن فراوانی نیاز دارد زیرا وجود اکسیژن برای اجتناب از سفت شدن خاک های فشرده و مناطق دارای زهکش فقیر مهم است.

کود
احتیاجات کودی آن شبیه گوجه فرنگی است . فلفل سبز در مقابل کودهای کلردار حساس است. میزان مورد نیاز کودها پس از تجزیه دقیق خاک مشخص می شود. کود یوانی پوسیده و کمپوست می تواند در زراعت این گیاه استفاده شود.

     انتخاب ارقام
در انتخاب ارقام مناسب باید موارد زیر را در نظر داشت:
    رشد سریع
    حساسیت کم در مقابل کاهش دما
    زودرسی وتولید بالا
    خودگشنی زیاد
    مقاومت در مقابل بیماری ها ،آفات و ویروس
    اندازه ورنگ یکنواخت
    قابل مصرف بودن میوه ها در حالت سبز و نرسیده
    حفظ شفافیت میوه پس از برداشت محصول

بذر ونشاء
بذر فلفل دلمه در مجاورت دمای 25 درجه سانتیگراد  طی مدت دو هفته جوانه میزند.مدت زمان پرورش نشا بستگی به میزان دما و زمان تنک کردن در خزانه دارد  این زمان پرورش طی فصل زمستان با استفاده از منابع نور مصنوعی (بیش از 3 کیلو لوکس)حدود یک سوم کوتاهتر می شود.با اولین نشانه ظهور غنچه گل یعنی نشاها به اندازه کافی رشد کرده اند و می توانند به زمین اصلی منتقل شوند.

مراقبت های زراعی و برداشت:
فلفل ها بیشترین رشد را زمانی که درجه حرارت خاک بالای 18 درجه سانتیگراد ودرجه حرارت هوا بین 27-20 درجه سانتیگراد است دارند.در کشت های زودتر ممکن است به درجه حرارت سرد شب برخورد کند و از آسیب سرما رنج ببینند.استفاده از مالچ های پلاستیکی و پوشش های ردیفی پیش رسی را در رشد اولیه  نشان داده است.پس از انتقال در زمین اصلی نسبت به آبیاری آن باید اقدام کرد وبه مرور وجین کردن علف های هرز ،دادن کود سرک و خاک دادن پای بوته از جمله مراقبت های زراعی دیگر این گیاه است.در فلفل دلمه معمولا 2 تا 3 شاخه را نگهداری کرده و بقیه را هرس می کنند.تقریبا پس از 8 هفته پس از نشاء اولین برداشت محصول شروع شده  وتا اواخر پاییز در این منطقه می توان به برداشت آن ادامه داد.با افزایش رنگ پذیری مقدار قند آن نیز افزایش می یابد.مقدار محصول بین 20 تا 30 تن در هکتار است.عمل برداشت به وسیله دست انجام می گیرد.فلفل سبز را می توان در کیسه های پلاستیکی در دمای 8 تا 10 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 85 درصد برای مدت 4 هفته نگهداری کرد.

شرکت پیشگامان صنعت وبذر ،بذر فلفل دلمه ای کالیفرنیا واندر ،شرکت روزن سیدز هلند وH.E.D  آمریکا را توزیع می نماید.